Schimmels en bacteriëen behoren tot de aanhoudende ergernisse in woningen en werkplaatsen.
Naast de optische benadeling, de onverdraagbare muffe, schimmelige, zuurachtige geuren, het verweren van bindmiddelen in bouwmaterialen, zoals de beschadiging van meubilair en kleding, is het ernstigste en belangrijkste probleem zonder twijfel de gezondheidsbedreiging of zelfs gezondheidsschade.
De geur van schimmel en verrotting in gebouwen berust op de in vochtige materialen groeiende mikroorganismen. Dikwijls rieken de daar groeiende bacteriëen nog sterker dan de schimmel zelf. Schadelijke bacteriëen en schimmels zijn echter niet altijd met de neus waarneembaar, ook kunnen zij in behangpapier, in muurbepleistering, … met het blote oog niet kenbaar zijn. De meeste schaden zijn aan verstopte plaatsen niet open zichtbaar bv. achter verkledingen, kasten, … omdat deze, wegens de meestal onvoldoende respektievelijk verkeerde verluchting, over langere tijd vochtig zijn. Tot de mikroorganismen telt men bepaalde schimmels, bacteriëen en protozoön (ééncellige diertjes). Groeien de mikroskopisch kleine strukturen tot een hoge dichtheid, worden zij als schimmelvlek met het blote oog zichtbaar.
Mikroorganismen benodigen voor hun groei voedingsstoffen en vochtigheid. Zuurstof, temperatuur en pH-waarde begunstigen de groei. UV-licht belemmert de schimmel– en bacteriëengroei en werkt tegen parasieten.
De meeste bouwstoffen of bouwdelen bevatten dikwijls reeds de noodzakelijke voedingsstoffen. Komt naast de voedingsstoffen de overeenkomende vrij beschikbare vochtigheid erbij, kunnen de mikroorganismen zich hier vestigen en groeien. Mikroorganismen benodigen geen water of nat materiaal om te groeien. Alleen verhoogde vochtigheid tussen 80 tot 98% levert zeer goede groeivoorwaarden op. Voor die redenen kan men met de hand niet voelen, of een materiaal zo vochtig is, dat schimmels en bacteriëen kunnen groeien, maar men kan het enkel door meten vaststellen. In woningen met verhoogde vochtigheid treden ook bevoorrecht mijten (een parasiet) op. Een huisstofallergie is eigenlijk een allergische reactie op de uitwerpselen van deze huisstofmijten.
